ଏକ ତ୍ରୁଟି ବିଶ୍ଳେଷଣ
ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥ ମାନଙ୍କରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି ଯେ - ଅଯୋଧ୍ୟା ମଥୁରା ମାୟା କାଶୀ କାଞ୍ଚୀ ଅବନ୍ତିକା । ପୁରୀ ଦ୍ୱାରାବତୀ ଚୈବ ସପ୍ତୈତା ମୋକ୍ଷଦାୟିକାଃ ।। ଏହାର ଅର୍ଥ କରିବାକୁ ଯାଇ ଅନେକ ବିଦ୍ୱାନ ମଧ୍ୟ ଭ୍ରମରେ ପଡ଼ନ୍ତି । ସେମାନେ ଉକ୍ତ ଶ୍ଲୋକଟିର ଦ୍ଵିତୀୟ ଧାଡିର ପ୍ରଥମ ଶବ୍ଦଟିର (ପୁରୀ) ଅର୍ଥ ବର୍ତ୍ତମାନର ପୁରୀ ବା ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ବୋଲି କହନ୍ତି ଯାହାକି ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହା କାହିଁକି ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା । ଶ୍ଲୋକଟି ମୋକ୍ଷ ପ୍ରଦାୟକ ସପ୍ତ ପୁରୀ ବା ସପ୍ତ ପବିତ୍ର ଧାମ ସମ୍ବନ୍ଧିତ । ଯଦି ଆମେ ଶ୍ଲୋକଟିରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ପୁରୀ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ପୁରୀ ବା ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ବୋଲି ବୁଝିବା ତେବେ ଶ୍ଲୋକଟିରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ସମସ୍ତ ପବିତ୍ର ଧାମ ଗୁଡିକର ସଂଖ୍ୟା ଏହିପରି ହେବ - ୧) ଅଯୋଧ୍ୟା ୨) ମଥୁରା ୩) ମାୟା (ହରିଦ୍ୱାର) ୪) କାଶୀ ୫) କାଞ୍ଚୀ (କାଞ୍ଚୀପୁରମ) ୬) ଅବନ୍ତିକା (ଉଜ୍ଜୟିନୀ) ୭) ପୁରୀ (ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର) ୮) ଦ୍ୱାରାବତୀ (ଦ୍ଵାରିକାପୁରୀ) = ମୋଟ ୮ ଟି ଧାମ କିନ୍ତୁ ଶ୍ଲୋକଟିରେ ୭ ଟି ମୋକ୍ଷ ପ୍ରଦାୟକ ଧାମର ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ତେଣୁ ଆମର ବିଶ୍ଳେଷଣ ଭୁଲ । ସଠିକ ବିଶ୍ଳେଷଣ ହେଉଛି - ୭ ଟି ମୋକ୍ଷ ପ୍ରଦାୟକ ଧାମ ବା ପୁରୀ ଗୁଡିକ ହେଉଛି - ୧) ଅଯୋଧ୍ୟା ୨) ମଥୁରା ୩) ମାୟା (ହରିଦ୍ୱାର) ୪) କାଶୀ ୫) କାଞ୍ଚୀ (କାଞ୍ଚୀପୁରମ) ୬) ଅବନ୍ତିକା ପୁରୀ (ଉଜ୍ଜୟିନୀ) ୭) ଦ୍ୱାରାବତୀ (ଦ୍ଵାରିକାପୁରୀ) ତେଣୁ ଶ୍